AB ile Gümrük Birliği Var, Serbest Dolaşım Yok: Vize Krizi Derinleşiyor

GÜNDEM Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için Schengen vizesi sürecinde yaşanan sıkıntılar, her geçen gün daha da karmaşık hale geliyor.

 

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, son 15 yılda Schengen vizesi başvuruları için ödenen toplam tutarın 775 milyon euroyu aştığını açıklarken, buna rağmen vize engelinin hâlâ kaldırılmadığına dikkat çekti.

İŞ İNSANLARI VİZE DUVARINA TAKILIYOR

AB ile Gümrük Birliği ortağı ve üyelik adayı olan Türkiye'nin, vize süreçlerinde karşılaştığı zorluklar özellikle iş dünyasını olumsuz etkiliyor. İKV Başkanı Zeytinoğlu, iş görüşmeleri, fuarlar ve ticari etkinlikler gibi nedenlerle Avrupa’ya gitmek isteyen birçok iş insanının randevu alamadığını ya da başvurularının reddedildiğini belirtti. Bu durumun Türkiye ekonomisine dolaylı zararlar verdiğini söyleyen Zeytinoğlu, vize meselesinin sadece bireysel değil, yapısal bir sorun haline geldiğini ifade etti.

VİZESİZ SEYAHAT İÇİN 72 KRİTERİN 66’SI KARŞILANDI, SÜREÇ DURDU

Türkiye, 2013 yılında Avrupa Birliği ile başlattığı vize serbestisi diyaloğu kapsamında belirlenen 72 kriterin 66’sını tamamladı. Ancak geriye kalan altı kriterin henüz yerine getirilmemesi, sürecin askıya alınmasına neden oldu. Bu kriterler arasında:

Yolsuzlukla mücadele stratejisinin oluşturulması AB ile adli iş birliğinin sağlanması Europol ile operasyonel iş birliği anlaşması Geri kabul anlaşmasının tam uygulanması Terörle mücadele yasasının revizyonu gibi konular yer alıyor.

Zeytinoğlu, bu düzenlemelerin Avrupa Konseyi tarafından da önerildiğini ve tamamlanmasının Türkiye'nin vizesiz seyahat hakkı kazanması için kritik olduğunu vurguladı.

"ÜRÜN SERBEST, ÜRETENE ENGEL": GÜMRÜK BİRLİĞİ’NDEKİ ÇELİŞKİ

Gümrük Birliği kapsamında malların serbestçe dolaşabildiğini ancak bu malları üreten ve pazarlayan Türk vatandaşlarının Schengen vizesi engeline takıldığını söyleyen Zeytinoğlu, bunun ciddi bir çelişki yarattığını ifade etti. Türkiye’nin 1987 yılında AB üyeliğine başvurmuş bir ülke olduğunu hatırlatan Zeytinoğlu, vizesiz seyahat hakkı elde eden birçok Balkan ülkesinin bile Türkiye’den sonra bu sürece dahil olduğunu söyledi.

VİZE SÜRECİ YENİ BİR EKONOMİ YARATTI

Schengen vizesi süreci yalnızca diplomatik bir mesele değil, aynı zamanda ekonomik bir sektör haline geldi. Konsolosluk harçları, aracı kurum ücretleri, yeminli tercüman, noter ve banka masrafları, seyahat giderleri ve VIP başvuru hizmetleri derken vatandaşların omuzlarındaki mali yük giderek artıyor. İKV verilerine göre, sadece başvuru ücretleri için 775 milyon euro harcandı. Bu rakama dolaylı masraflar dahil değil.

TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİNDE YAPISAL EŞİTSİZLİK

AB üyelik müzakerelerine Türkiye ile aynı dönemde başlayan Hırvatistan 2013 yılında tam üyelik kazanırken, Türkiye’nin halen vizesiz seyahat hakkına sahip olmaması yapısal bir eşitsizlik olarak değerlendiriliyor. Türkiye'den sonra süreçlere dahil olan Arnavutluk, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Moldova, Sırbistan ve Ukrayna gibi ülkelerin bugün vizesiz seyahat hakkı elde etmiş olması da bu durumu pekiştiriyor.

ZEYTİNOĞLU: "GÜMRÜK BİRLİĞİ GÜNCELLEMESİNE VİZE SORUNU DAHİL EDİLMELİ"

İKV Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, Gümrük Birliği'nin güncellenmesi sürecinde vize meselesinin de mutlaka gündeme alınması gerektiğini belirtti. Zeytinoğlu, “Malların serbest dolaşımına açık olan kapıların, insanlara kapalı kalması kabul edilemez. Bu durum, AB ile olan ekonomik ilişkilerimize zarar verir,” diyerek uyarıda bulundu.

Sonuç olarak, Schengen vizesi sorunu sadece bireysel başvurularla sınırlı kalmayıp Türkiye-AB ilişkilerinde derin yapısal sorunlara işaret ediyor. Vatandaşların ve iş dünyasının yıllardır karşılaştığı bu engelin kaldırılması için siyasi irade ve karşılıklı adımların bir an önce atılması gerekiyor.