MEB, Lise Eğitimini Baştan Yazıyor: 2+2, 3+1 ve 2+1 Modelleri Masada

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB), lise eğitiminde köklü bir dönüşüm için düğmeye bastı. Eğitimde verimliliği artırmak ve öğrencilerin ilgi alanlarına göre yönlendirilmesini sağlamak amacıyla 2+2, 3+1 ve 2+1 gibi alternatif lise modelleri üzerinde çalışmalar sürdürülüyor. Söz konusu modeller, hem akademik hem de mesleki gelişim açısından esnek ve öğrenciyi merkeze alan bir yapı sunmayı hedefliyor.

YENİ MODELLER NELER VAAT EDİYOR?

MEB tarafından gündeme getirilen üç ana model şu şekilde özetleniyor:

2+2 Modeli: Lisenin ilk iki yılı zorunlu eğitim olarak planlanırken, ikinci iki yıl öğrencilerin ilgi alanlarına ve kariyer hedeflerine göre esnek biçimde yapılandırılacak. Bu modelde öğrenciler ilk iki yılın ardından bir diploma alabilecek ve dileyenler eğitimlerine devam edebilecek.

3+1 Modeli: İlk üç yıl zorunlu lise eğitimi olarak devam ederken, son yıl üniversiteye hazırlık yılı olarak organize edilecek. Bu sistemde, son sınıf öğrencileri akademik olarak Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) odaklanabilecek.

2+1 Modeli: Bu model, lise eğitiminin ilk iki yılını zorunlu kılarken, üçüncü yılı isteğe bağlı hale getiriyor. Öğrenciler temel eğitimi tamamladıktan sonra mesleki eğitime ya da iş hayatına yönlendirilebilecek.

UZMANLAR GÖRÜŞ AYRILIĞINDA

Yeni modeller, akademik çevreler ve eğitim sendikaları arasında geniş yankı uyandırdı. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muhammet Baştuğ, akademik hedefi olmayan öğrenciler için bu tür esnek sistemlerin faydalı olabileceğini ifade ederken, zorunlu eğitimin yaş sınırının 16’nın üzerine çıkmaması gerektiğini savunuyor.

Yıldız Teknik Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ali Fuat Arıcı da zorunlu lise eğitiminin öğrencilerde aidiyet duygusunu azalttığını ve sistemin esneklik kazanmasının gerektiğini belirtiyor.

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi’nden Doç. Dr. Turgay Öntaş ise, ilk iki yılın zorunlu, sonraki iki yılın esnek hale getirilmesiyle yükseköğretim ve iş gücü piyasası arasında daha net bir geçiş sağlanabileceğini söylüyor.

ELEŞTİRİLER DE VAR

Ancak tüm uzmanlar bu modellere sıcak bakmıyor. Eğitim-İş Sendikası, özellikle dezavantajlı kesimlerden gelen öğrencilerin sistemden erken koparak iş gücü piyasasına itilmesinden endişe duyuyor. Sendika, bu tür modellerin fırsat eşitsizliğini artırabileceğini ve eğitimi dışlayıcı hale getirebileceğini savunuyor.

BAKAN TEKİN: “HENÜZ KESİNLEŞMİŞ BİR MODEL YOK”

Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, farklı model arayışlarının sürdüğünü ve henüz hiçbir seçeneğin kesinleşmediğini açıkladı. Bakan Tekin, 4+4 ya da 3 yıl zorunlu eğitim sonrası mesleki yönlendirme gibi modellerin de gündemde olduğunu belirterek, bu sürecin siyasi ve toplumsal paydaşlarla istişare içinde yürütüleceğini vurguladı.

Lise eğitimiyle ilgili yapılması planlanan bu yapısal değişiklikler, Türkiye’nin eğitim sistemi için önemli bir kırılma noktası olabilir. Yeni modellerin, hem öğrencilerin başarısını hem de toplumsal eşitliği nasıl etkileyeceği önümüzdeki dönemde daha net ortaya çıkacak.