Tarihin Derinliklerinden Gelen Ses: Harput’ta Kazılar Konuşuyor

KÜLTÜR SANAT Harput Kalesi’nde sürdürülen kazılar, sadece tarih değil, üretim ve savunma altyapısıyla da dikkat çekiyor. Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölüm Başkanı ve Harput İç Kale Kazıları Başkanı Prof. Dr. İsmail Aytaç, Harput Kalesi kazılarında 12. sezonda önemli tarihi buluntulara ulaştıklarını açıkladı.

Haber: Aylin Solmaz

Bakış Haber’e konuşan Prof. Dr. Aytaç, “Kazı ekibimizin başında büyük bir sorumlulukla çalışıyoruz. Harput Kalesi’nin 4500 yıllık kesintisiz bir yerleşim olduğunu tespit ettik” dedi.

TARİH 1700 YIL GERİYE ÇEKİLDİ: HARPUT 4500 YILLIK BİR ŞEHİR

Kazı çalışmalarının en çarpıcı bulgularından biri, MÖ 2500’lere tarihlenen dini tören kapları oldu. Bu buluntular sayesinde Harput Kalesi’nde yerleşimin sanılandan çok daha erken, yaklaşık 4500 yıl önce başladığı anlaşıldı. Böylece Harput, Anadolu’nun en eski kesintisiz yerleşim alanlarından biri olarak kayıtlara geçti.

URARTULARIN İZLERİ, SANAYİ ATÖLYELERİ VE GİZLİ GEÇİTLER

Kazılarda Urartu dönemine ait bir mühür bulunması, bu uygarlığın bölgede uzun süreli bir varlık gösterdiğini kanıtladı. Ayrıca kalede keşfedilen demirci atölyeleri, bölgenin yaklaşık bin yıl boyunca bir üretim ve sanayi üssü olduğunu ortaya koydu. Demir, metal ve cam işçiliğine dair izler, Harput’un sadece askeri değil, ekonomik anlamda da güçlü bir merkez olduğunu gösteriyor.

Kazılarda tespit edilen dört adet gizli geçit ise kalenin savunma sisteminin ne kadar gelişmiş olduğunu kanıtlar nitelikte. Özellikle mancınık taşları, ok ve mızrak uçları gibi savunma malzemelerinin üretildiği alanlar, kalenin askeri rolüne de ışık tutuyor.

TÜRKİYE’NİN EN BÜYÜK KURBAN KESİM ALANI HARPUT’TA

Urartu dönemine ait Türkiye’nin bilinen en büyük kurban kesim alanı da Harput Kalesi’nin güneybatı köşesinde keşfedildi. Doğal kayalara oyulmuş bu alanın yanı sıra iki farklı kurban kesim bölgesi daha bulundu.

FETİH MESCİDİ İBADETE AÇILIYOR

Kazıların sürdüğü Orta Mahalle’de mescid, mektep, çilehane, atölyeler ve iki konağın kalıntıları gün yüzüne çıkarıldı. Bu alanın üstünü kapatacak modern çatı projesi, ilgili koruma kurulu tarafından onaylandı. Elazığ Valisi Numan Hatipoğlu’nun direktifleriyle, Orta Mahalle’deki mescidin “Fetih Mescidi” adıyla ibadete açılması kararlaştırıldı. İhalenin önümüzdeki aylarda yapılması ve mescidin kış aylarında ibadete açılması bekleniyor.

SARAY MUTFAĞI ORTAYA ÇIKTI

Kalenin en dikkat çekici yeni keşiflerinden biri de “Saray Bölümü” olarak tanımlanan alanda ortaya çıkarıldı. Prof. Dr. Aytaç, burada 7-8 adet tam pişirim tandır, pişirme kapları ve servis tabaklarının bulunduğunu belirtti. Bu alan, Harput’un yöneticilerine ait mutfak yapısını ve yemek kültürünü gözler önüne seriyor.

RAFADAN TAYFA HARPUT’TA!

Kazı çalışmaları yalnızca akademik değil, kültürel projelere de ilham kaynağı oluyor. Son olarak, çocukların sevgilisi “Rafadan Tayfa”nın yapımcıları Harput’u ziyaret etti. “Rafadan Tayfa Harput’ta” isimli bir sinema filmi için hazırlıklar başladı.

HARPUT’UN TAŞLARI KONUŞUYOR

Prof. Dr. Aytaç, yapılan çalışmaları şöyle özetliyor:

“Çıkan her eser, Harput’un geçmişinden birer sayfa. Tıpkı bir yapboz gibi, buluntuları birleştirerek bu kadim şehrin hikâyesini geleceğe taşıyoruz.”