1,9 Milyon Suriyeli Evine Döndü, Ama Zorluklar Sürüyor

Birleşmiş Milletler Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Suriye’de 8 Aralık 2024’te yaşanan siyasi dönüşüm sonrası ülkedeki son duruma ilişkin kapsamlı bir rapor yayımladı. Rapora göre, ülkelerine geri dönen Suriyelilerin sayısı 1,9 milyona ulaştı. Ancak raporda, bu dönüşlerin kalıcılığını tehdit eden ciddi yapısal sorunlara da dikkat çekildi.

İÇ GÖÇTEN DÖNENLER ÇOĞUNLUKTA

IOM verilerine göre, Ocak 2024’ten bu yana:

• 1,3 milyon kişi ülke içinde yer değiştirdikten sonra evine döndü.
• Yaklaşık 730 bin Suriyeli mülteci, farklı ülkelerden Suriye’ye geri geldi.

Bu veriler, barış ortamının geri dönüş sürecini hızlandırdığına işaret etse de, karşılaşılan sorunların çözüm beklediği vurgulanıyor.

GERİ DÖNÜŞTE EN BÜYÜK ENGEL: HİZMET YETERSİZLİĞİ VE EKONOMİK ÇÖKÜNTÜ

Rapor, geri dönüşlerin önündeki başlıca engelleri şu başlıklarla sıralıyor:

• Temel kamu hizmetlerine erişim sıkıntısı (özellikle elektrik, temiz su ve sağlık hizmetleri)
• Ekonomik yetersizlik ve işsizlik
• Güvenli barınma imkanlarının eksikliği
• Resmî belge eksiklikleri ve mülkiyet sorunları

Bu sorunların, geri dönenlerin barınma ve hizmetlere erişimini büyük ölçüde zorlaştırdığı kaydedildi.

KIRSALDA ZORLUKLAR SÜRÜYOR, GEÇİM KAYNAKLARI YETERSİZ

Raporda ayrıca, tarımsal üretimin ve yerel ticaretin canlandırılması için çalışmalar yapıldığı belirtildi. Ancak özellikle kırsal bölgelerde:

• Yeniden inşa faaliyetlerinin yavaş ilerlediği,
• Pazarların yeterince toparlanamadığı,
• Alternatif geçim kaynaklarının sınırlı olduğu ifade edildi.

IOM: “ULUSLARARASI DESTEK KRİTİK ÖNEMDE”

IOM Genel Direktörü Amy Pope, yaptığı açıklamada Suriyelilerin yeniden inşa sürecinde kararlı olduklarını vurguladı:

“Suriyeliler son derece dirençli ve yenilikçi. Ancak toplumlarını yeniden inşa etmeleri için uluslararası desteğe acil ihtiyaçları var.”

Pope, altyapı yatırımları, eğitim, sağlık, geçim kaynakları ve hukuki destek gibi alanlarda uluslararası iş birliğinin artırılması gerektiğinin altını çizdi.

“GERİ DÖNÜŞLER UMUT VERİCİ AMA YAVAŞ”

Raporun genel değerlendirmesinde, geri dönüşlerin barış sürecine dair umut verdiği ancak:

• Kalıcı çözümler sağlanmadan,
• Geri dönenlerin temel haklarına erişimi garanti altına alınmadan,
• Sosyal ve ekonomik istikrar sağlanmadan bu sürecin sürdürülebilir olmayacağı vurgulandı.

IOM, Suriyelilerin güvenli, gönüllü ve onurlu bir şekilde ülkelerine dönebilmeleri için çok boyutlu ve uzun vadeli çözümler geliştirilmesi gerektiğini belirtti.