Başkan Yurul: Derneklerinin Kuruluş Amacına Ve Bölgenin Sorunlarına Değindi

Velipalas Yöresi Dayanışma ve Geliştirme Dernek Başkanı Mehmet Yurul, yaklaşık bir ay önce kurulan derneklerinin kuruluşu, bölgenin sorunlarına dair Bakış Haber’e açıklamalarda bulundu.

Haber: İrem Yılmaz

Başkan Yurul 1920 yılında yaşanan büyük depremin ardından 2023’te bir kez daha ağır bir yıkımla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, “O süreçte bizim köydeki evlerin tamamına yakını, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü ekipleri tarafından ağır hasarlı olarak tespit edildi. Gönül isterdi ki köyümüzde yeni evler yapılsın. Ancak yetkililer bize, 'Baskil'de yapacağız' dediler. O dönem bir televizyon kanalının aracılığıyla şu açıklamayı yapmıştım: 'Biz Elazığ'a geleceğiz ama Baskil’den Elazığ'a toplu taşıma ile gitmek zorundayız ve bu mesafe yaklaşık 80-90 kilometreye tekabül ediyor” demiştim ifadelerini kullandı.

Devlet tarafından kendilerine yer tahsis edildiğini belirten Yurul, “Allah devletimize zeval vermesin. Ancak bu süreçte problemler bitmedi. Sorunları anlattık, 'Yapacağız' dediler ama yapamadılar. Sonrasında kendi imkânlarımla Çatalçeşme'de konut edinmek zorunda kaldım” dedi.

Mehmet Yurul, “Örneğin bir vatandaş, 'Tavan akıyor, su damlatıyor' diyor. Herkes sorunları kendi imkânlarıyla çözmeye çalışıyor. Bu tür haksızlıklara maruz kaldığım ve bazı resmi kurumlarda işler gerektiği gibi yürümediği için düşündüm: 'Bireysel olarak bir şey yapamıyoruz, acaba bir dernek kursak insanlara nasıl faydalı olabiliriz?' Arkadaşlarımızla istişare ettik, bu yola çıktık ve derneği kurduk. İnşallah bu dernek, yöremize ve insanımıza faydalı olur” ifadesini kullandı.

" VELİPALAS İSMİ NEREDEN GELİYOR?"

Dernek Başkanı Yurul, Velipalas isminin kökenine dair bilgiler verdi. "Palas" ismi, Malatya ile Elazığ arasında, Kömürhan Köprüsü'ne yaklaşık 5 kilometre mesafedeki bir bölgenin adıdır diyen Mehmet Yurul, “Aslında bu isme sonradan “Palas” eklenmiştir. Bu bölgenin ismi "Velipalas" olarak anılmaya başlanmıştır.

Veli, aslen Bingöllüdür. Yaklaşık dokuz yıl süren uzun bir askerlik döneminin ardından memleketine, Bingöl'e dönerken Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Osmanlı ordusunun Bingöl’e yaklaştığını görür. Bunun üzerine eşini de yanına alarak Elazığ’a gelir. O dönemde köy statüsünde olan, bugün ise Sürsürü Mahallesi olarak bilinen yere yerleşir.

 Rahmetli İsmet Paşa tarafından yaptırılan ilk Kömürhan Köprüsü inşaatında çalışır. Köprüye yakın, yaklaşık 5 kilometre mesafede, yol kenarında bulunan düz bir arazide, bir akarsu kenarına küçük bir çardak  o zamanların deyimiyle bir "hol" kurar. Burada eşiyle birlikte sac üzerinde odun ateşinde ekmek yapmaya başlar. Gelen geçen yolcular burada çay içer, yağlı ekmek yer.

Bir gün bir askeri binbaşı uğrar. Binbaşı, yağlı ekmeği çok beğenir ve bir tane daha ister. Sonra Veli'ye adını sorar. Veli kendini tanıtır. Bunun üzerine binbaşı, "Bundan sonra Velipalas" der. O sırada çevredeki köylüler bu isme gülünce binbaşı şaşırır ve sebebini sorar. Köylüler, “Palas dediğiniz bizim buralarda küçükbaş hayvanların yününden yapılan bir tür kilimdir,” der. Binbaşı ise, “Hayır, siz yanılıyorsunuz. Batı’da ‘palas’ otel, restoran, konaklama yeri anlamına gelir. “Velipalas” der.

Veli, bu alanda uzun yıllar hizmet verir. Zamanla kurduğu bu alanı bir restorana dönüştürür, kendine kerpiçten bir ev yapar. Sekiz çocuğu olur. Oğlu Kadir Amca uzun süre burayı işletmeye devam eder. Torunu Selim Amca da bir süre çalıştırır ancak yaşa ve sağlık durumuna bağlı nedenlerle 2014 yılında bırakmak zorunda kalır” dedi.

Derneğin, Baskil sınırları içerisinde faaliyet gösteren yaklaşık bir ay önce kurulmuş yeni bir dernek olduklarını vurgulayan Başkan Mehmet Yurul, “Faaliyetlerimize aktif olarak devam ediyor, üye kayıtlarımızı sürdürüyoruz. Henüz genel kurulumuzu gerçekleştirmedik ancak en kısa sürede bunu da yapmayı planlıyoruz” ifadesini kullandı.

Bölgenin sorunlarına değinen Yurul, “ En önemli sorunlarının başında, tarımla uğraşan halkımız için büyük zararlar oluşturan yabani hayvanlar gelmektedir. Özellikle kayısıcılıkla uğraşıldığı için bu sorun daha da belirgin hâle gelmiştir. Yabani domuzlar ağaçların köklerini kazarak büyük zarara yol açmaktadır. Eskiden bölgede hayvancılık yapılırken bu tür hayvanlar görülmezdi; ancak şimdi, büyükbaş ve küçükbaş hayvanların azalmasıyla bu alanlar domuzlar için barınak haline gelmiştir” diyerek Devletin bu soruna acilen bir çözüm getirmesi gerektiğini belirtti.

Başkan Yurul, Biliyorsunuz ciddi bir zirai don olayı yaşandı. Sadece kayısı değil, neredeyse hiçbir meyve bu yıl yetişmedi. Bazı ağaçların dallarında kurumalar başladı. Önümüzdeki yıllarda meyve verememe riski taşıyorlar. Bu süreçte ziraat odaları, il ve ilçe tarım müdürlükleri, TARSİM yetkilileri ve Tarım Bakanlığı'ndan müdür yardımcıları bölgeyi ziyaret ederek incelemelerde bulundu. Biz de dernek olarak taleplerimizi ilettik.

En son AK Parti’nin üç milletvekili, il başkanı ve üç dönem belediye başkanlığı yapmış bir isim, Baskil’in Gemcik Köyü’nde bir toplantı düzenledi. Sayın Tarım Bakanımız da toplantıya telefonla bağlanarak canlı yayında TARSİM ve ÇKS sorunlarına dair açıklamalarda bulundu. Sayın Bakan, “TARSİM ödemelerini ve ÇKS ile ilgili sorunları çözeceğiz” dedi” ifadesini kullandı.

Ancak burada önemli bir sorun var diyen Yurul, “TARSİM özel bir şirkettir ve sigorta sisteminde devlet belirli bir kısmı karşılamaktadır. Ancak yöremizde ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) kaydı olanların oranı çok düşüktür; tahmini olarak %10-15’i geçmez. Zaten ÇKS kaydı olmayan bir üretici TARSİM sigortası da yaptıramaz. Kayıt yaptıranların oranı da muhtemelen %30 civarındadır. Bunun en büyük nedeni, tarlaların büyük bölümünün varisli olmasıdır. Miras nedeniyle bölünmüş tapuların kiralanması veya ÇKS kaydının yapılması oldukça zordur” dedi.

"DEVLET, BU ZARARIN EN AZINDAN BİR KISMINI KARŞILAYARAK ÜRETİCİNİN RAHATLAMASINI SAĞLAMALIDIR"

Mehmet Yurul, “Çks çıktığı zamanda 2001 de köylerde göçlerin önüne geçmek için buğday arpa ona benzer ekin yapılan arlalara bir ödeme yapıldı.  Ancak daha sonra insanlar tarla yerine ağaç dikmeye başladığı için birçok üretici ÇKS kaydı yaptıramadı. Sayın Bakan da bu durumu dile getirdi ve “ÇKS kaydı olmayanlara ödeme yapılamaz” dedi. Ancak bugün itibarıyla, ÇKS kaydı olanlar da dâhil olmak üzere üreticilere henüz bir ödeme yapılmış değil” ifadesini kullandı. Yurul, Yaklaşık 55 gün geçmesine rağmen hâlâ herhangi bir ödeme yapılmadığının altını çizdi.

Dernek olarak  talepte bulunduklarını ifade eden Mehmet Yurul, “Devletten kredi almış vatandaşların borçları en az iki yıl ertelensin, yeni krediler ve destekler sağlansın. ÇKS kaydı olmayan üreticiler de bu destek kapsamına alınsın. İlgili kurumlar sahada araştırmalar yaparak vatandaşın zararını tespit etsin. Devlet, bu zararın en azından bir kısmını karşılayarak üreticinin rahatlamasını sağlamalıdır” dedi.