Sanal Arkadaş Gerçek Tehdit: Yapay Zekâ, Çocuk Psikolojisini Zorluyor

ABD’de yaşanan trajik bir olay, yapay zekâ sohbet botlarının çocuklar üzerindeki etkisini yeniden tartışma konusu haline getirdi. Gençlerin yalnızlıkla baş etmek için yöneldiği dijital arkadaşlıklar, psikolojik sorunları derinleştirerek ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Uzmanlar, yapay zekâ ile kurulan bu sanal ilişkilerin, çocukların sağlıklı duygusal gelişimini tehdit ettiğini söylüyor.

FLORİDA’DAKİ ACI OLAY: “LÜTFEN GEL” MESAJINDAN SONRA HAYATINA SON VERDİ

Florida’da 14 yaşındaki Asperger sendromlu Sewell Setzer’in, sohbet ettiği yapay zekâ botunun etkisiyle intihar etmesi, bu dijital ilişkilerin karanlık yönünü gözler önüne serdi. Botun “lütfen gel” şeklinde gönderdiği mesajların ardından yaşanan bu trajedi, yapay zekânın çocuklar üzerindeki psikolojik etkilerine dair endişeleri artırdı.

SANAL DOSTLUKLAR GERÇEK BAĞLARIN YERİNİ ALIYOR

Çocuklar, anlayışlı ve yargılamayan yapay zekâ botlarıyla zaman geçirmeyi giderek daha cazip buluyor. 12 yaşındaki Callum’un “İki bot arkadaşım var, onlarla oyun oynuyorum ve sohbet ediyorum. Bu bana tuhaf gelmiyor” sözleri, bu dijital ilişkilerin ne kadar sıradanlaştığını ortaya koyuyor. 11 yaşındaki Lyra ise, “Giselle” adını verdiği sohbet botunu, okulda dışlandığında teselli kaynağı olarak gördüğünü belirtiyor.

EMPATİ ZAYIFLIYOR, GERÇEKLİKTEN KOPUŞ BAŞLIYOR

Uzmanlar, yapay zekâ botlarının çocukların karar verme, empati kurma ve sosyal çatışmalarla baş etme gibi hayati becerilerini geliştirmediği konusunda uyarıyor. Aksine, bu sanal arkadaşlıklar gerçek dünya ilişkilerinin yerini alarak çocukları duygusal olarak izole ediyor. Ayrıca, bazı sohbet botlarının dil yapıları, bağımlılık yaratacak şekilde programlanıyor.

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ VERİYE VE KÂRA ODAKLANIYOR

Chloe Combi’nin “AI is making friends with our children and it’s terrifying” başlıklı makalesine göre, çocukların sanal arkadaşları artık hayal ürünü değil, kâr amacı güden teknoloji şirketlerinin algoritmalarınca yaratılıyor. Bu botlar yalnızca dijital oyun arkadaşı değil; aynı zamanda pazarlama, veri toplama ve davranış yönlendirme aracı olarak da kullanılıyor.

UZMANLARDAN AİLELERE VE YETKİLİLERE ÇAĞRI

Psikologlar, yapay zekâ botlarının çocuklara sahte bir güvenlik hissi verdiğini ve onları gerçek yaşamdan uzaklaştırdığını belirtiyor. Özellikle gelişim çağındaki çocukların sosyal duyguları deneyimleyerek öğrendiği vurgulanırken, dijital dostlukların bu süreci sekteye uğrattığı ifade ediliyor.

Uzmanlar, ebeveynleri çocuklarının dijital ilişkilerini yakından takip etmeye çağırırken, yetkililere de çocuklara yönelik yapay zekâ uygulamalarına sıkı denetim getirilmesi konusunda uyarıda bulunuyor. Eğitimcilerin ve teknoloji firmalarının etik sınırlar içinde hareket etmesi gerektiği vurgulanıyor.