Sosyal Güvenlikte Üç Gelir Kapısı Açılıyor!

GÜNCEL Sosyal güvenlik sisteminde, vefat eden sigortalıların geride bıraktığı eş ve çocuklarına bağlanan ölüm ve yetim aylıklarıyla ilgili dikkat çeken haklar bulunuyor. Bazı şartların sağlanması halinde, vatandaşların aynı anda birden fazla maaş alabilmesi mümkün olabiliyor.

 

Ekonomi yazarı Faruk Erdem’in kaleme aldığı yazıya göre; sosyal güvenlik mevzuatı, bazı durumlarda hem dul aylığı hem de kendi emekliliğine bağlı maaş alma imkânı sunuyor. Hatta ek olarak aktif bir işte çalışılıyorsa, üçüncü bir gelir kapısı da açılabiliyor.

 

DUL VE YETİM MAAŞLARINDA KİM NE ALABİLİYOR?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) düzenlemelerine göre;

Çalışmayan veya emekli olmayan eşe, vefat eden sigortalının maaşının %75’i,

Çalışan ya da emekli olan eşe ise %50’si oranında dul aylığı bağlanıyor.

Çocuklara ise "yetim maaşı" veriliyor. Erkek çocuklar 18 yaşına kadar (eğitim durumuna göre 25’e kadar), kız çocuklar ise evlenmedikleri ve çalışmadıkları sürece bu haktan yararlanabiliyor.

 

ÜÇ MAAŞ BİRDEN ALINABİLİR Mİ?

Faruk Erdem’in açıklamalarına göre, bazı durumlarda aynı anda üç farklı gelir kaynağı mümkün hale geliyor. Örneğin:

Kocası vefat eden ve aynı zamanda emekli olan bir kadın;
→ Hem kendi emekli maaşını,
→ Hem eşinden kalan dul maaşını,
→ Ayrıca bir işte çalışıyorsa çalışma gelirini aynı anda alabiliyor.

Benzer şekilde, emekli olmayan bir dul kadın, hem bir işte çalışıp maaş alabilir hem de eşinden kalan aylıktan yararlanabilir.

 

BEKÂR KIZ ÇOCUKLARINA ÇİFTE MAAŞ HAKKI

Mevzuatta yer alan bir diğer özel durum ise çalışmayan, bekâr kız çocukları için geçerli. Eğer anne ve baba vefat etmişse;

Kız çocuğu, yüksek olan maaşın tamamını,

Diğer maaşın ise %50’sini alabiliyor.

Ancak SSK veya Bağ-Kur’dan alınan maaş, işe başlanması halinde kesiliyor. Emekli Sandığı’ndan alınan maaş ise yalnızca memur olarak göreve başlanırsa sona eriyor.

 

2008 SONRASI KISITLAMALAR GETİRİLDİ

1 Ekim 2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu, bu tür haklarda bazı kısıtlamalar getirdi. Öncesinde farklı sosyal güvenlik kurumlarından (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) aylık alınabiliyordu. Ancak yeni düzenleme ile bu tür çoklu maaş hakları önemli ölçüde sınırlandırıldı.

 

BAŞVURU NEREDEN YAPILIYOR?

Dul veya yetim aylığı almak isteyen hak sahipleri, başvurularını:

SGK il/ilçe müdürlüklerine doğrudan giderek,

Veya e-Devlet sistemi üzerinden online olarak yapabiliyor.