İkili İlişkilerde Manipülasyon: Gaslighting Nedir ve Nasıl Fark Edilir?

Psikolog İrem Bulut, Gaslighting Manipülasyonu hakkında Bakış Haber’e özel açıklamalarda bulundu. İkili ilişkilerde sevgi, saygı ve güvenin temel unsurlar olduğuna dikkat çeken Psikolog İrem Bulut,  manipülatif taktiklerden biri olan “gaslighting”in ilişkilerdeki olumsuz etkilerinden bahsetti. 

Bakış Haber olarak Psikolog İrem Bulut ile bir röportaj gerçekleştirdik. 

Haber: Pınar Gürler Yurt

Bakış Haber’e konuşan Psikolog Bulut, gaslighting'in ne olduğunu, nasıl fark edilebileceğini ve bu manipülasyondan nasıl korunulabileceğini anlattı.

GASLİGHTİNG NEDİR?

Gaslighting, bireyin kendisinden şüphe etmesine yol açan psikolojik bir manipülasyon tekniği olduğunu vurgulayan Psikolog Bulut " Gaslighting, Bir kişinin sistematik olarak karşısındaki bireyin gerçeklik algısını sorgulatarak, kendinden şüphe etmesine yol açtığı bir psikolojik manipülasyon tekniğidir. Bu terim, 1938 yılında Patrick Hamilton’ın "Gas Light" adlı tiyatro oyunundan alınan ilhamla literatüre girmiştir. Oyunda bir adam, eşinin akıl sağlığını sorgulamak için evdeki ışıkları kısar ancak bunu inkâr ederek kadını delirdiğine inandırmaya çalışır.Gaslighting, genellikle romantik ilişkilerde görülse de iş hayatında, ailede ve arkadaşlık ilişkilerinde de karşımıza çıkabilir. Bu süreçte, kurbanlar genellikle olayları yanlış hatırladıklarını düşünmeye, kendilerini sorgulamaya ve duygusal olarak tükenmiş hissetmeye başlarlar" ifadelerini kullandı. 

GASLİGHTİNG'İ NASIL FARK EDERSİNİZ?

Gaslighting'i fark etmek için kişinin kendi duygularına güvenmesi gerektiğine dikkat çeken  Psikolog Bulut " Gaslighting'i fark etmek için kişinin kendi duygularına güvenmesi gerekir. Eğer sürekli olarak haksız olduğunuzu düşünüyor ve özür dileme ihtiyacı hissediyorsanız, durumu tekrar gözden geçirmeniz faydalı olabilir. Güvendiğiniz kişilerle konuşarak dışarıdan bir bakış açısı almak, olayları daha net görmenizi sağlar. Ayrıca yaşadığınız olayları yazıya dökerek, her birini tarih sırasına göre not almak, manipülasyonu fark etmenize yardımcı olabilir" dedi. 

Manipülatif kişiler genellikle şu taktikleri kullanır:

• Yaşanan olayları inkâr ederek, karşı tarafın hafızasını sorgulatmak,
• Duygusal tepkiler vererek suçluluk hissi oluşturmak,
• Söylenenleri küçümseyerek karşı tarafı değersizleştirmek,
• “Sen çok hassassın” ya da “Kafanda büyütüyorsun” gibi ifadelerle hisleri yok saymak.

GASLİGHTİNG İLE BAŞA ÇIKMA YÖNTEMLERİ

Gaslighting ile başa çıkma yöntemlerinden bahseden Psikolog İrem Bulut," Gaslighting’e maruz kaldığınızı fark ettiğinizde, bu manipülasyona karşı koymak için atılacak birkaç önemli adım vardır. İlk olarak, sınırlarınızı belirleyin ve manipülatif kişiye karşı net olun. Kendi gerçekliğinize güvenmek, bu tür manipülasyonlardan korunmanın en güçlü yollarından biridir. Ayrıca destek almak, yaşadığınız durumu anlamanıza yardımcı olabilir" şeklinde kullandı. 

Bazı öneriler:

• Kendinizi sürekli açıklama yapmak zorunda hissetmeyin,
• Hislerinizi küçümseyen insanlarla mesafe koyun,
• Profesyonel destek alarak durumu objektif bir şekilde değerlendirin,
• Kendinize güveninizi artıracak aktivitelerle psikolojik dayanıklılığınızı güçlendirin.

Gaslighting, özellikle duygusal ilişkilerde son derece yıkıcı olabilen bir manipülasyon türüdür. Gerçeklik algınıza sahip çıkmak ve sınırlarınızı net bir şekilde belirlemek, bu manipülasyondan korunmanın en etkili yollarıdır. Sağlıklı bir ilişki, karşılıklı saygı, anlayış ve güven üzerine kurulur. Eğer sürekli olarak kendinizi sorguluyor ve suçlu hissediyorsanız, yaşadığınız ilişkinin dinamiklerini gözden geçirmenin zamanı gelmiş olabilir. Unutmayın, psikolojik sağlığınızı korumak için profesyonel destek almak gerekebilir.