Yapı Denetimde Yeni Dönem

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, yapı denetimi süreçlerinde önemli düzenlemelere imza attı. Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği, Elektronik Dağıtım Tebliği ve Ceza Tebliği’nde yapılan kapsamlı değişikliklerle hem bireysel konut sahiplerine kolaylık sağlanması hem de yapı denetim süreçlerinin daha etkin ve güvenilir hale getirilmesi hedefleniyor.

500 METREKARE ALTINDAKİ YAPILAR MUAF TUTULACAK

Yeni yönetmelik ile birlikte, yapı inşaat alanı 500 metrekareye kadar olan projeler, Elektronik Dağıtım Sistemi kapsamı dışında tutulacak. Aynı şekilde, yapı denetim hizmet sözleşmesine esas alınan alan da 500 m²’yi geçmiyorsa, bu yapılar da sistem dışına alınacak. Bu düzenleme, küçük müteahhitler ile bireysel konut sahiplerine bürokratik kolaylıklar sağlayacak.

SÖZLEŞME FESHİ KOLAYLAŞTIRILDI

Yönetmelikteki bir diğer dikkat çeken değişiklik ise sözleşme fesih şartlarında yapıldı. Daha önce altı ay boyunca inşaat faaliyetinin başlamadığı projelerde sözleşme feshi mümkünken, bu süre üç aya indirildi. Artık üç ay içerisinde inşaata başlanmayan projeler için yapı denetim kuruluşları sözleşmeleri tek taraflı olarak sonlandırabilecek.

AĞIR İHLALLERE AĞIR YAPTIRIMLAR

Ceza Tebliği’nde yapılan düzenlemelerle yapı denetim kuruluşlarına yönelik yaptırımlar sıkılaştırıldı:

Yeni yapılan bir binanın 15 yıl içinde yıkılması halinde, ilgili yapı denetim kuruluşunun faaliyetleri durdurulacak ve teminatına el konulacak.

İnşaat sürecinde çevredeki yapılara zarar verilmesi durumunda ise, sorumlu yapı denetim firmasının izin belgesi iptal edilecek.

Bu yaptırımlar, yapı güvenliğini ihmal eden firmalara karşı caydırıcı bir önlem olarak öne çıkıyor.

ELEKTRONİK DAĞITIMDA ALTERNATİFLİ ATAMA DÖNEMİ

Elektronik Dağıtım Tebliği'nde yapılan değişiklikle, 45 ve daha fazla yapı denetim kuruluşunun bulunduğu illerde, iki alternatifli yapı denetim firması ataması yapılabilecek. Bu esneklikle sistemdeki yoğunluğun ve gelen şikayetlerin azaltılması amaçlanıyor.

TEMİNAT VE HİZMET BEDELLERİNDE YENİ HESAPLAMA YÖNTEMİ

Yeni dönemde teminat ve hizmet bedelleri konusunda da değişikliklere gidildi:

2026 yılından itibaren yapı denetim teminatları, TÜFE ve ÜFE ortalamalarına göre belirlenecek.

500 m² altındaki yapılar için hizmet bedeli oranı %3,5’e kadar çıkabilecek.

Güçlendirme projelerinde ise denetim hizmet bedeli, normal denetim bedelinin en az %25’i olacak.

SONUÇ: DAHA ETKİN VE ADİL BİR DENETİM MEKANİZMASI

Yapılan bu düzenlemelerle hem küçük ölçekli yapı sahiplerine önemli kolaylıklar sağlanıyor hem de yapı denetim sektöründe daha şeffaf ve etkin bir sistemin oluşturulması hedefleniyor. Bakanlık, yapı güvenliği ve şehirleşme kalitesini artırmak için denetim süreçlerini yakından takip etmeye devam edecek.