Yargıda Yeni Dönem Başlıyor!

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Adalet Komisyonu, kamuoyunda “10. Yargı Paketi” olarak bilinen ve birçok önemli düzenlemeyi içeren yasa teklifini 15 saat 15 dakika süren mesainin ardından kabul etti. Toplam 30 maddeden oluşan teklif, Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun başta olmak üzere birçok kanunda yapısal değişiklikler öngörüyor.

CEZALAR AĞIRLAŞIYOR: SUÇA TEŞEBBÜS, YARALAMA, TEHDİT

Yasa teklifi kapsamında ceza hukukunda önemli artışlar dikkat çekiyor:

Suça teşebbüs hallerinde ceza aralıkları yükseltiliyor. Örneğin, ağırlaştırılmış müebbet yerine verilen 13–20 yıl hapis cezası 14–21 yıla çıkarılacak.

Kasten yaralama suçlarında alt sınırlar artırılıyor. Basit tıbbi müdahaleyle giderilebilen yaralamalarda ceza alt sınırı 4 aydan 6 aya yükseliyor.

Ağırlaşmış yaralama durumlarında (kalıcı organ zararı, gebe kadının erken doğumu vb.) alt sınır 3 yıldan 4 yıla çıkarılıyor.

Tehdit suçunun üst sınırı 5 yıldan 7 yıla yükseltiliyor.

Toplum güvenliğini tehlikeye atan suçlarda (yangın, sel, bina çökertme gibi) ceza 1–5 yıl aralığında olacak. Kalabalık yerlerde işlenirse cezalar artırılabilecek.

TRAFİK SUÇLARINDA DA YAPTIRIMLAR SERTLEŞİYOR

Alkol veya uyuşturucu etkisindeyken araç kullananlara verilen cezanın alt sınırı 3 aydan 6 aya çıkarılıyor.
Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması gibi suçlarda ise “cebir veya tehdit” şartı kaldırılarak cezaların kapsamı genişletiliyor.

ÇOCUKLAR İÇİN EĞİTİM TEMELLİ İNFAZ SİSTEMİ

Yeni düzenlemeyle, çocuk hükümlüler için kapalı cezaevi ve çocuk eğitimevi arasında geçişli bir sistem oluşturuluyor.
15 yıl ve altı ceza alan çocuk tutuklular belirli şartlarda eğitimevinde barındırılabilecek. Bu karar, idare ve gözlem kurulu ile infaz hakimi onayıyla alınacak.

DENETİMLİ SERBESTLİKTE CEZAEVİNDE KALMA ZORUNLULUĞU

Yeni kurala göre, denetimli serbestlik süresi başlamadan önce cezanın en az onda biri (minimum 5 gün) cezaevinde geçirilecek.
Mükerrer suç işleyenler için ise koşullu salıverilme oranı dörtte üç olarak uygulanacak.

EVDE CEZA İNFAZI SÜRESİ ARTIRILIYOR

Kadın, çocuk ve 65 yaş üstü hükümlüler için konutta infaz süresi:

1 yıldan 3 yıla çıkarılıyor.

70 yaş üstü için 4 yıl,

75 yaş üstü için 5 yıl,

80 yaş üstü için ise 6 yıl olacak.

Ağır hasta veya engelli hükümlüler, cezaevi koşullarında yaşamını sürdüremeyecek durumda ise, elektronik kelepçeyle evde izlenerek cezalarını çekebilecek. Yıllık sağlık kontrolüyle bu uygulama sona erdirilebilecek.

İNTERNETTE İÇERİK KALDIRMA VE ERİŞİM ENGELİ HIZLANIYOR

Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararına uygun şekilde, kişilik haklarının ihlali durumunda sulh ceza hâkimliği:

URL bazında erişim engeli veya içerik kaldırma kararı verebilecek.

Gerekli görüldüğünde sitenin tamamına erişim engeli getirilebilecek.

Kararlar en geç 4 saat içinde uygulanmak zorunda.

Uymayanlara bin ila beş bin gün arasında adli para cezası verilecek.

Türkiye’den 10 milyondan fazla erişimi olan yabancı sosyal ağlar için daha katı denetimler uygulanacak.

HUKUK MUHAKEMELERİNDE TEMYİZ VE İSTİNAF SINIRI DEĞİŞTİ

Anayasa Mahkemesi’ne uyum kapsamında, temyiz ve istinaf başvurularında parasal sınır, artık hüküm tarihine değil davanın açıldığı tarihe göre belirlenecek.
Ayrıca, ıslah edilen talepler için de açılış tarihi esas alınacak.

SIRADA GENEL KURUL VAR

Komisyondan geçen teklifin, TBMM Başkanlık seçiminin ardından Genel Kurul gündemine alınması bekleniyor. Muhalefet şerhleri ise en geç 2 Haziran Pazartesi gününe kadar Komisyon’a sunulacak.

Yasalaşması halinde, 10. Yargı Paketi ceza adaleti, infaz sistemi ve dijital hukukta geniş çaplı değişikliklerin önünü açacak.