'Zamsız Günah, Özürle Temizlenir mi?'

Geçenlerde markete gittim, bir ürünün fiyatı aynı kalmış.

Gözlerim doldu. Kasiyere sarılmak istedim. “Bunu siz mi yaptınız?” dedim. “Hayır,” dedi, “stok girişi yapılmamış, barkod bozukmuş.”

Olsun.

Yine de umutlandım.

Ama içimdeki bu kıpırtı uzun sürmedi. Çünkü bizde şirketler zam yapamadıkları zaman değil, yaptıkları zaman reklam çekerler.

Bir zam yaparlar, aman Allah'ım! Şöyle:

“Değerli müşterilerimiz, yüksek kalite, ithal hammadde, euro kuru, yakıt farkı ve Çin’deki fırtına nedeniyle ürünümüzün fiyatı %38 artmıştır. Bu bir zam değil, enflasyonla dans dersidir.”

Oysa Japonya'da ne oluyor biliyor musunuz?

2016’da Akagi Nyugyo adlı dondurma firması, 25 yıldır zam yapmadığı Garigari-kun dondurmasına sadece 10 Yen (bizim parayla 2.75 kuruş) zam yaptı.

Ve sonra ne oldu?

Tüm şirket çalışanları sıraya girip eğilerek ulusal televizyonda tüketiciden özür diledi.

Yani adamlar “zam yaptık” diye sanki deprem olmuş gibi yas ilan ettiler.

Bir de bunu reklamla duyurdular!

Bir an gözümün önüne geldi. Bizde bir beyaz eşya firması, zam yaptığı için değil, yapamadığı için reklam çekiyor.

Reklam metni aynen şöyle.

“Değerli halkımız…

Ekonomik sıkıntılar, artan maliyetler ve yüksek vergi oranlarına rağmen bu hafta zam yapamadık.

Bizi affedin!

Personelimizden Ayşe Hanım günlerdir uyuyamıyor.

Satış müdürümüz krize girdi.

Muhasebecimiz 'bu böyle gitmez' diyerek istifa mektubu yazdı.

Yönetim kurulu ise… hâlâ ağlıyor.”

Reklam sonunda da hep birlikte eğiliyorlar.

“Özür dileriz, sizi zamla ezemedik!”

Bu hayal bile fazla lüks bizim için…

Bizde bir ürüne iki hafta zam gelmezse, firma WhatsApp durumundan şu mesajı atıyor: “Yıl olmuş 2025, hâlâ aynı fiyata satıyoruz. Ayıp!”

Yani sevgili okur, Japonya’da şirketler müşterinin cebini kutsal sayarken, bizde müşterinin cüzdanı ‘boş verin, o hep boş zaten’ diye geçiştiriliyor.

Orada “tüketici güveni” bir etik, bizde “müşteri zaten mecbur, nereye gidecek?”

Hal böyleyken…

Bir gün bir firmamız çıkıp, “Bu ay zam yapmadık ve bunun için utanıyoruz” diyecek olursa,

İnanın ilk ben önlerinde eğilirim.

Ama şimdilik,

Zam yapamayan firmaya üzülüp “geçmiş olsun” diyebileceğimiz bir ülkedeyiz.

Saygılarımla…